دین چیست؟
دولت چیست؟
چه میل ترکیبیای میان آنها وجود دارد؟
رابطه آنها در طول تاریخ چگونه بوده است؟
پیش از عصر جدید چه رابطهای با هم داشتهاند و در عصر جدید چه رخ میدهد که دیگر تداوم آن رابطه کهن را تنشزا و سرانجام ناممکن میکند؟
در جلسه نخست کلاس «جدایی دین از دولت، آزادی مذهب و پلورالیسم» (سکولاریسم و پلورالیسم) به این پرسشها میپردازیم.
رویکرد ما به موضوع هم تاریخی است و هم سیستماتیک. در رویکرد سیستماتیک درمینگریم که نهاد دین و نهاد دولت چیستند، چه کارکردی دارند و چه مناسباتی برای آنها قابل تصور است. در رویکرد تاریخی به طور مشخص درمینگریم که این دو نهاد چه کارکردی در دورههای مختلف تاریخی داشتهاند و در هر دورهای رابطه آنها با یکدیگر چگونه بوده است.
در رویکرد تاریخی به موضوع، توجه ویژهای میکنیم به اینکه عصر جدید چیست و در آن حوزه سیاست دستخوش چه تغییراتی میشود و این تغییرات خود را در رابطه دین و دولت چگونه نشان میدهد.
به این پرسشها بیندیشید:
- رابطه دین و دولت در ایران تا پیش از زوال حکومت قاجار چگونه بوده است؟
- تشکیل دولت صفویه چه جایگاهی در تاریخ رابطه دین و دولت در ایران داشته است؟
- فرق حکم دینی با قانون در معنای جدید آن چیست؟
موضوعی برای انشا:
دین و خشونت. دین مهارکننده خشونت است یا اینکه خود خشونتبرانگیز است؟
برای مطالعه:
- تارنمای دمکراسی، کلاس آموزشی توانا، بویژه جلسه دوم و هشتم
- محمدرضا نیکفر، نهاد دین